25 Haziran 2012 Pazartesi

“Talpra Magyar” (Ayağa Kalk Macar !) isimli şiiri de, birçok Osmanlı şairini etkilemesi


Macaristan’ı ve macar halkını anlamaya çalışırken, ister istemez, 1360’lardan beri, 600 yıl öncelerden beri var olan Macar- Osmanlı ilişkileri ve askerî olarak karşı karşıya gelişlerin tarihleri de karşımıza çıkıyor.. Hatırlayalım ki, Osmanlılar Belgrad’ı fethettiği zaman, Belgradda macar krallarının elinde idi.. 
Bu bakımdan 1389’larda başlayan  askerî karşılaşmalarda, Osmanlı ordularının karşısında hep, Macar orduları da yerlerini almışlardır.. 
Ama, bu ilişki ve etkilemeler sadece bu alanda değil, kültürel alanlarda da olmuştu.. 
Nitekim, bu konudaki ilk yazının sonunda, Sandor Petöfi’nin şiirlerinden çarpıcı örnekler verilmişti.. 1823-1849 arasında yaşamış olan ve 25-26 yaşındayken, bir savaşta cesedi bile bulunamıyan Petöfi’nin bazı ateşli-devrimci şiirleri, Osmanlı  şairleri üzerinde direkt olarak bile etki uyandırmıştır..
Nitekim, onun, ’Macar Bayrağı, artık siyah olmalıdır renkte olmalıdır../
Yasını yansıtmalıdır halkımızın..’  şeklindeki mısraları kadar,  Talpra Magyar” (Ayağa Kalk Macar !) isimli şiiri de, birçok Osmanlı şairini etkilemiştir. 

“Ayağa kalk macar! Yurttur seni çağıran..
Vakit geldi, ya şimdi; ya da hiçbir zaman!”
diyen Petöfi’nin, Namık Kemâl’e de, 
“Kalkın ey ehl-i vatan, biz de şadân olalım
Din ü millet uğruna haydi kurban olalım
Şan günü bu gündür bu milletin aslanları
Çekelim kılıçları dökelim al kanları.”

“İşte adûv (düşman)  karşıda, hazır silâh,
Arş, yiğitler, vatan imdadına !
Arş ileri, arş; bizimdir felâh;
Arş, yiğitler, vatan imdadına.”
 
gibi mısraları olan ünlü ’Vatan’ şiirini yazmakta ilham kaynağı olduğu  kabul edilir.. 

Hiç yorum yok: